A Aula Arqueolóxica do Megalitismo do Val do Salas e da Serra do Leboreiro contextualiza os megálitos da zona, fundamentalmente dólmens, no período Neolítico, construídos por sociedades agrícolas cunha agricultura do cereal e gandeira uns séculos despois da introdución destas novidades económicas. Representan, polo tanto, a expansión das sociedades agrarias en moitos lugares da Europa occidental.

​

Os megalitos nestas terras, como no resto do noroeste peninsular, teñen unha antigüidade de máis de 6.000 anos, desenvolvéndose aproximadamente entre o 4300 e o 3000 cal AC (3500-2200 a.C. en datas de carbono 14).

​

O nome de Megálito procede do grego megas(grande) e lithos(pedra) e refírese fundamentalmente a tres tipos de monumentos: o menhirou ou pedra fincada, ocromlechou ou circo lítico e o sartego funerario, habitualmente coñecido como dólmen. A inmensa maioría dos megálitos da Baixa Limia son dólmens.

​

O dólmen é un panteón funerario dun grupo familiar extenso. Moitos investigadores ven nel un elemento para sinalar a propiedade do territorio que habitaban a través da utilización simbólica dos antepasados.

​

A Aula tamén mostra o método de construción dun megálito, coa entrada orientada á saída do sol no solsticio de inverno, así como maquetas dos tipos principais (dólmens simples, dólmens de corredor e pequenas cámaras rectangulares ou cistas) e dos elementos que forman o monumento (o dólmen ou anta e o túmulo ou mámoa).

​

Non faltan os materiais arqueolóxicos que aparecen no interior, obxectos que formaban parte do enxoval que acompañaban aos defuntos alí enterrados. Adoitan ser ferramentas cotiáns e elementos de adorno pétreos. Entre as primeiras, puntas de frecha, micrólitos de pedra tallada, machados, aixadas, ciceis de pedra e pulimentada, cerámicas con formas moi sinxelas e outras máis tardías que respostan a reutilizacións posteriores dos dólmens.

​

Os monumentos aparecen tanto illados como agrupados, formando necrópoles. Os emprazamentos preferentes son lugares chairos ou en ladeiras moi suaves e en posicións variadas: cumios de outeiros, mesetas das divisorias de augas, vaos fluviais e portos de montaña. Moitos destes lugares están ao lado de vellos camiños, balizando os lugares esenciais para o tránsito, quizais sacralizándoos.

​

Distribúense con desigual densidade por toda a comarca, pero existen dúas concentracións sobresaíntes, ás que se recomenda a visita con dúas rutas tamén recollidas nesta Aula Arqueolóxica:

​

- O circuíto megalítico de Val do Salas (Maus de Salas e Requiás-Guntumil): ruta mantida en estado de visita polo Concello de Muíños e sustentada en catro monumentos representan de tres tipos esenciais de dolmens do noroeste: Casiña da Moura; Casola do Foxo e M1 e M5 de Outeiro de Cavaladre, arquitecturas que destacan na beleza deste val de montaña.

​

- A ruta da Serra de Leboreiro: con numerosos monumentos megalíticos, algún sescavados na zona portuguesa do alto da Serra. Aespecialdistribuciónetamaño dos monumentos fan desta serra unha paisaxe megalítica que non deixará indiferente ao visitante.